Dernekler Mevzuatı Kitabı – 2022

T.C

İçişleri Bakanlığı

Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ

SUNUŞ

BÖLÜM 1: ANAYASA VE SÖZLEŞMELER

— Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (Derneklerle İlgili Hüküm)

— İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme (İlgili Hüküm)

— Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (İlgili Hüküm)

BÖLÜM 2: KANUNLAR

— Dernekler Kanunu

— Türk Medeni Kanunu (İlgili Hükümler)

— Yardım Toplama Kanunu

— Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun

— Bazı Dernek ve Kurumların Bazı Vergilerden, Bütün Harç ve Resimlerden Muaf Tutulmasına İlişkin Kanun

— Uluslararası Nitelikteki Teşekküllerin Kurulması Hakkında Kanun

— Türkiye Emekli Subaylar, Emekli Astsubaylar, Emekli Uzman Erbaşlar, Harp Malulü

— Gaziler, Şehit Dul ve Yetimleri ile Muharip Gaziler Dernekleri Hakkında Kanun

— Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu (İlgili Hüküm)

BÖLÜM 3: CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİ

— Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (İçişleri Bakanlığı ile İlgili Hükümler)

BÖLÜM 4: YÖNETMELİKLER

— Dernekler Yönetmeliği

— İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü Teşkilat Ve Görevleri̇ Hakkında Yönetmelik

— İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçileri Yönetmeliği

— Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Gençlik ve Spor Kulüpleri Yönetmeliği

— Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik

— Dernek, Vakıf, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık ve Benzeri Teşekküllere Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmelik

BÖLÜM 5: YÖNERGELER

— İçişleri Bakanlığı Bütçesinden Derneklere Yardım Yapılması Hakkında Yönerge

ÖN SÖZ

Ekonomik, askeri veya üretim gibi klasik güç alanları hala bütün kudretleriyle yerlerini korusalar da şimdi bütün bunların yanına, “sivil toplum” gibi yeni güç alanları eklenmektedir.

Türkiye, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN liderliğinde sivil toplum alanında yaşanan bu değişimin mahiyetini doğru okumuş ve buna yönelik ciddi adımlar atmıştır.

Vakıf, lonca, ahilik gibi pek çok kaynağa sahip sivil toplum kültürümüzü geleceğe taşımak ve yüzyılın ihtiyaçlarına cevap verebilir hale getirmek için 2000’li yılların başında Dernekler Dairesi Başkanlığı’nın kurulması ve Dernekler Kanunu’nun çıkarılması gibi bir dizi önemli bir adım atılmıştır. STK temsilcileri ile birlikte akademisyenlerin de bulunduğu “Sivil Toplum İstişare Kurulu” oluşturulmasından yeni plan ve projelerin hayata geçirilmesine kadar ortaya koyulan her yenilik, sivil toplum alanına yeni bir ivme kazandırmıştır. Aynı şekilde; DERBİS çerçevesinde kurguladığımız geniş dijital altyapı, sayılarını ciddi şekilde artırdığımız denetim ve “STK Ziyaretleri”miz de yine bu alan için gösterdiğimiz hassasiyetin örneklerindendir.

Bununla birlikte; FETÖ, PKK ve daha pek çok terör örgütün, yabancı istihbarat teşkilatlarının uzantılarının bu alandan temizlenmesi, sivil toplum alanının demokrasi aleyhine bir Truva Atı olarak kullanılmasının da önüne geçmiştir.

Bugün afetlerden göç yönetimine, uyuşturucu ile mücadeleden insani yardımlara kadar daha pek çok alanda en önemli partnerlerimizden biri haline gelen sivil toplumun gücünü korumak ve daha iyi bir noktaya taşımak için var gücümüzle çalışıyoruz. Bu amaç doğrultusunda hazırlanan Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü Mevzuat El Kitabı’nın bu alandaki literatüre çok önemli katkılar yapacağına inanıyoruz.

Hem bu çalışmaya hem de sivil toplum faaliyetleri ile bu ülkeye katkı sunan herkese şükranlarımızı sunuyoruz.

Süleyman SOYLU

İçişleri Bakanı

SUNUŞ

Çağdaş dünya ile bütünleşmiş güçlü bir sivil toplum oluşumuna katkıda bulunmak, sivil topluma rehberlik ederek ortak akla ulaşmak, değişen ve gelişen koşullara uyum sağlayarak, sürekli öğrenen ve paylaşan bir kuruluş haline gelme misyonuyla Dernekler Dairesi Başkanlığı yerine kurulan ve 81 ilde teşkilatı bulunan Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü, sektördeki tüm paydaşlarla uyum içerisinde çalışmalarını yürütmektedir.

Ülkemizde sivil örgütlenmenin başlıca görünüm biçimi olan ve bugün sayıları yüz yirmi iki bine ulaşan dernek tüzel kişiliklerinin tüm iş ve işlemlerinin etkin, verimli ve uluslararası standartlara uygun şekilde yürütülebilmesi ile sivil toplum alanında faaliyet gösteren kuruluşların nicel ve nitel kapasitelerinin artırılması maksadıyla kamu-STK iş birliği içerisinde birçok çalışma yürütülmekte, ilgili mevzuat hükümleri de bu doğrultuda güncellenmektedir.

Bu kapsamda sivil toplum alanında faaliyet gösteren STK ve kamu kurumu temsilcilerinin işlemlerini mevzuata uygun yürütmelerini ve Dernekler Mevzuatına pratik bir şekilde ulaşabilmelerini sağlamak amacıyla dernekleri ilgilendiren güncel mevzuat bir araya getirilmiştir.

Güncel değişiklikleri de içeren bu mevzuat kitabının hazırlanmasında ve yayımlanmasında emeği geçen kıymetli mesai arkadaşlarıma teşekkür eder, kitabın dernekler başta olmak üzere ilgili sivil toplum kuruluşlarına ve sivil toplum sektörüne katkı sağlamasını dilerim.

Ahmet TÜRKÖZ

Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdür V.

Kitap İçin Tıklayınız – İçişleri Bakanlığına Link